16.06.2021 Transakcje z rajami podatkowymi – kolejne obowiązki dla podmiotów powiązanych i niepowiązanych

Od 1 stycznia br. obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla podatników CIT, PIT i spółek niebędącymi osobami prawnymi dla transakcji o wartości powyżej 500 tys. PLN dotyczy zarówno podmiotów powiązanych, jak i niepowiązanych, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, czyli w raju podatkowym.

Enodo

W poprzednim artykule wskazywaliśmy na jedną z istotnych zmian regulacji prawnych w zakresie transakcji dokonywanych przez polskich podatników z podmiotami mającymi siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, czyli podmiotami z tzw. rajów podatkowych, jakie polski ustawodawca wprowadził do naszego porządku prawnego. Tym razem skupimy się na budzącej wiele kontrowersji zmianie, o której mowa na wstępie artykułu.

Nowe obowiązki dla podmiotów niepowiązanych

Zmiana przepisów jest niezwykle istotna szczególnie dla podmiotów nienależących do grup kapitałowych z tego względu, że wprowadza szereg nowych obowiązków, o których podatnicy będą musieli pamiętać po zakończeniu danego roku podatkowego, a z którymi mogli nie mieć do czynienia w przeszłości. Podatnicy, którzy zawrą transakcję z kontrahentem, a rzeczywisty właściciel jest z raju podatkowego, będą musieli sporządzić nie tylko lokalną dokumentację cen transferowych dla tej transakcji (dotyczy transakcji powyżej 500 tys. PLN), ale również wypełnić wiele innych obowiązków wynikających z wymogu sporządzenia tej dokumentacji, czyli przygotować analizę cen transferowych, złożyć oświadczenie o rynkowości cen stosowanych w transakcji i złożyć deklarację TPR.

Wprowadzone przepisy można opisać jednym zdaniem. Jeżeli polski podatnik zawiera transakcję o wartości przekraczającej 500 tys. PLN z jakimkolwiek podmiotem, a właściciel rzeczywisty dokonanej transakcji jest z raju podatkowego, transakcja pomiędzy polskim podmiotem a jego kontrahentem będzie podlegała obowiązkowi dokumentacyjnemu. Innymi słowy, niezależnie od relacji, jakie łączą strony transakcji, obowiązek w zakresie sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych powstanie, gdy właściciel rzeczywisty zlokalizowany jest w raju podatkowym, a wartość transakcji przekroczy próg pół miliona złotych.

Definicja właściciela rzeczywistego na potrzeby cen transferowych

Do 31 grudnia 2020 roku przepisy nie nakładały na polskich podatników obowiązku weryfikacji statusu „rzeczywistego właściciela” swoich kontrahentów, ani też miejsca ich lokalizacji. Obowiązki te sprowadzały się do zweryfikowania miejsca siedziby/zarządu kontrahenta. Natomiast wprowadzenie nowych przepisów spowodowało, że status „rzeczywistego właściciela” będzie kolejną przesłanką weryfikacyjną przy ustalaniu obowiązków dokumentacyjnych podatnika.

Zgodnie z ustawą o PIT i ustawą o CIT, właścicielem rzeczywistym jest podmiot, który otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z jej całkowitą bądź częściową utratą. Ponadto, nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi, a także prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane są w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Powyższe definicja do tej pory funkcjonowała w polskim porządku prawnym na potrzeby podatku u źródła. Teraz jest również wykorzystywana w regulacjach w zakresie cen transferowych, jednak w szerszym zakresie – zarówno dla transakcji kosztowych, jak i przychodowych (na potrzeby podatku u źródła definicja obejmuje jedynie transakcje kosztowe). Zatem, polski podatnik musi z należytą starannością zweryfikować status prawny i faktyczny odbiorcy płatności, żeby potwierdzić, kto jest rzeczywistym właścicielem dokonywanej płatności.

Uwaga na zwiększone ryzyko i obowiązki administracyjne dla podmiotów niepowiązanych!

Wskazane powyżej obowiązki dotyczą zarówno podmiotów powiązanych, ale również niepowiązanych. Obecne przepisy znacząco zwiększyły obciążenie administracyjne prowadzenia działalności przez polskich podatników, w szczególności podatników nienależących do grup kapitałowych.

Należy mieć na uwadze, że niewypełnienie przez podatnika obowiązków w zakresie cen transferowych, w szczególności niezłożenie oświadczenia o cenach transferowych, złożenie oświadczenia po terminie albo poświadczenie w nim nieprawdy naraża osoby odpowiedzialne (najczęściej członków zarządu) na sankcje na gruncie osobistym. Możliwe kary obejmują m.in. kary finansowe czy zakaz wykonywania zawodu.

Nowe obowiązki - nowe problemy i wątpliwości…

Celem wprowadzonych przepisów miało być uszczelnienie podatkowe, a równocześnie walka z transferami zysków z Polski do rajów podatkowych. Czy Ministerstwo Finansów na pewno wzięło pod uwagę wpływ nowych przepisów dla polskich podatników?

Podczas XI Forum Cen Transferowych Ministerstwo Finansów podkreśliło, że zasadniczym problemem nie są płatności dokonywane bezpośrednio na rzecz podmiotów z rajów podatkowych. Dużo istotniejszym problemem w oczach polskiego fiskusa są struktury wykorzystujące transakcje z podmiotami z rajów pośrednio. Mimo przyjęcia takiego podejścia, polski ustawodawca wprowadził rozwiązania, które są często opiniowane przez ekspertów jako kontrowersyjne i niedostosowane do osiągnięcia wskazanych celów. Należy pamiętać, że na samym końcu wszystkich procesów legislacyjnych jest polski podatnik, który przy obecnym stanie prawnym został obciążony obowiązkami niewspółmiernymi do wyznaczonego przez Ministerstwo Finansów celu. Ponadto, kontrowersyjnym jest to, że polski fiskus koncentruje tak dużo uwagi na transakcjach kontrahentów polskich podatników z podmiotami z rajów podatkowych, przez co chce mieć kontrolę, a przynajmniej chce otrzymywać informacje o transakcjach, które de facto powinny być przedmiotem zainteresowania jurysdykcji podatkowych, których bezpośrednie transfery do rajów podatkowych dotyczą.

Zatem, jak polski podatnik ma zweryfikować, czy jego kontrahent w danym roku podatkowym zawarł transakcję z podmiotem z raju, skoro ustawodawca nie daje mu prawnych narzędzi do uzyskania oświadczenia od kontrahenta? Jak ustalić kim jest właściciel rzeczywisty ? Co polski podatnik może zrobić, żeby zabezpieczyć się przed ryzykami związanymi z odpowiedzialnością, jaką ponosi za niewypełnienie wszystkich swoich obowiązków w zakresie cen transferowych?

Warto już teraz warto zadbać o weryfikację rzeczywistego właściciela przy zawieraniu transakcji z kontrahentami, ponieważ opisywane wyżej obowiązki obejmują transakcje realizowane już od 1 stycznia 2021 roku.

Marta Pabjańska, Senior Analyst w Enodo Advisors

Pozostałe aktualności

05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo