19.04.2022 Próg dochodowości w podatku minimalnym

Wśród licznych fundamentalnych zmian wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu, z perspektywy podatników CIT zdecydowanie najistotniejszą dla większości z nich jest wprowadzenie tzw. podatku minimalnego. Obejmie on podmioty wykazujące stratę podatkową lub dochód poniżej określonego progu. Pojawiają się jednak wątpliwości praktyczne, jak ustalić wspomniany próg dochodowości.

Enodo

Podstawowe informacje o podatku minimalnym

Zgodnie z art. 24ca ustawy CIT opodatkowanie podatkiem minimalnym dotyczy podatników tego podatku, którzy:

  • ponieśli stratę ze źródła tzw. przychodów operacyjnych (działalność stratna),
  • osiągnęli udział dochodów ze źródła przychodów operacyjnych w przychodach z tego źródła w wysokości nie większej niż 1% (działalność niedostatecznie dochodowa).

Ustawodawca przewidział co prawda szereg wyłączeń o charakterze podmiotowym dla różnych kategorii podatników, niemniej jednak zabrakło wśród nich tego najważniejszego: określenia limitu przychodów, powyżej którego można podlegać opodatkowaniu podatkiem minimalnym. W konsekwencji, teoretycznie nawet najmniejsi podatnicy CIT mogą mierzyć się z problemem opodatkowania podatkiem minimalnym – o ile nie będzie ich dotyczyć jedno z wyłączeń obejmujących np. nowo utworzonych podatników lub podatników o tzw. prostej strukturze udziałowej.

Jak liczyć dochód na potrzeby podatku minimalnego?

Jeżeli nie obejmuje nas żadne z powyższych wyłączeń podmiotowych, kolejnym krokiem jest obliczenie dochodu i ustalenie, czy spełnia on ustawowy próg dochodowości. Ustawodawca przewidział w tym zakresie dwa odstępstwa od „standardowej” kalkulacji wyniku podatkowego.

Po pierwsze, w kalkulacji dla potrzeb podatku minimalnego nie uwzględnia się zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne, kosztów wynikających z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych. Z uwagi na swoją uniwersalność wyłączenie to znajdzie zapewne zastosowanie do większości podatników. Warto zauważyć, że odnosi się ono wyłącznie do środków trwałych, a nie wartości niematerialnych i prawnych – amortyzacja tych ostatnich powinna być uwzględniona w ramach obliczeń. Natomiast w zakresie środków trwałych wydaje się ono obejmować już wszystkie rodzaje kosztów, a zatem nie tylko typową amortyzację, ale też np. zaliczenie bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów tzw. niskocennych środków trwałych.

Drugie wyłączenie jest zdecydowanie węższe – dotyczy transakcji o ustawowo regulowanych cenach. Jednocześnie, sztywne ustalenie ceny musi uniemożliwiać osiągnięcie zakładanego przez ustawodawcę progu dochodowości. W praktyce wydaje się, że interesować ono będzie jedynie podatników działających w silnie regulowanych sektorach gospodarki.

Warto zauważyć, że oba wyłączenia są korzystne dla podatników, tym samym, jeśli dochód kalkulowany dla potrzeb regularnego podatku CIT przekracza 1% próg dochodowości, to nie wydaje się konieczne przygotowywanie dodatkowej kalkulacji tylko dla potrzeb ustalenia opodatkowania podatkiem minimalnym. Równocześnie, sam fakt, że podatnik poniósł w danym roku podatkowym „zwykłą” stratę, nie oznacza jeszcze automatycznie, że będzie zobowiązany do zapłaty podatku minimalnego – po wykluczeniu kosztów amortyzacji może się bowiem okazać, że kryterium dostatecznej dochodowości zostało jednak spełnione.

Co z odliczeniami?

Na tym jednak nie koniec rozbieżności pomiędzy „zwykłym” wynikiem podatkowym a dochodowością dla potrzeb podatku minimalnego. Ustawodawca odwołał się tu bowiem do definicji dochodu z art. 7 ust. 1 ustawy CIT, który w sposób najbardziej ogólny określa przedmiot opodatkowania podatkiem CIT. Powoduje to szereg problemów praktycznych, dotyczących kwestii uwzględnienia w kalkulacji odliczeń od dochodu, takich jak:

  • Odliczenie straty z lat ubiegłych;
  • Odliczenie darowizn;
  • Odliczenie szeregu już istniejących lub wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu ulg podatkowych.

Biorąc pod uwagę systematykę ustawy CIT, w mojej ocenie, powyższe odliczenia nie powinny być brane pod uwagę dla określenia 1% dochodowości dla potrzeb opodatkowania podatkiem minimalnym. Po pierwsze dlatego, że przepis dotyczący odliczenia straty z lat ubiegłych znajduje się w ust. 5, a zatem w dalszej części art. 7. Dodatkowo, w przepisie tym mowa o obniżeniu dochodu, co jednoznacznie sugeruje, iż dochód ustalany jest na wcześniejszym etapie kalkulacji, jeszcze przed odliczeniem od niego strat.

Analogicznie, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy CIT podstawę opodatkowania stanowi dochód po odliczeniu wymienionych w tym przepisie wartości np. darowizn. Co więcej, z celowościowego punktu widzenia trudno byłoby zaakceptować sytuację, w której np. skorzystanie z ulgi podatkowej mogłoby prowadzić de facto do wejścia w reżim podatku minimalnego, a w konsekwencji – w najgorszej sytuacji – nawet do zapłaty wyższej kwoty, niż byłaby należna bez zastosowania ulgi.

Podsumowując, wydaje się, że dla potrzeb ustalania, czy podlega się opodatkowaniu podatkiem minimalnym, jako dochód należy uznać jedynie różnicę pomiędzy przychodami operacyjnymi, a kosztami ich uzyskania, z uwzględnieniem dwóch opisanych powyżej wyłączeń. Niemniej jednak należy wskazać, że brzmienie przepisów nie jest w tym zakresie całkowicie jednoznaczne. Należy zatem mieć nadzieję, że do czasu, w którym konieczne będzie obliczenie dochodu dla potrzeb podatku minimalnego, ukształtuje się już korzystna dla podatników linia interpretacyjna organów podatkowych. Póki co, pierwsze nieformalne wypowiedzi wydają się potwierdzać takie stanowisko. Warto również mieć na uwadze, że zgodnie z niedawnymi zapowiedziami, możliwe że ustawodawca nie powiedział jeszcze ostatniego słowa w kwestii kształtu przepisów dot. podatku minimalnego.

Piotr Zaremba, doradca podatkowy współpracujący z ENODO Advisors. Specjalizuje się w podatku dochodowym od osób prawnych.

Pozostałe aktualności

05.04.2024

Lider i 4 rekomendacje: ENODO Advisors w rankingu firm doradztwa podatkowego

Świętujemy sukces w tegorocznym rankingu firm doradztwa podatkowego Rzeczpospolita! Jesteśmy dumni, że w zespole ENODO Advisors mamy najlepszych specjalistów w Polsce w najważniejszych dziedzinach prawa podatkowego.

Enodo
12.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #10. Odbiór faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule z cyklu: „Wdrażaj KSeF z Enodo” opisaliśmy zagadnienia związane z wystawianiem faktury w KSeF. Dzisiaj spojrzymy na tę kwestię z perspektywy drugiej strony transakcji – nabywcy i analizujemy najważniejsze aspekty związane z odbiorem faktury w KSeF.

Enodo
05.12.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #9. Wystawianie faktury w KSeF – na co zwrócić uwagę?

W poprzednim artykule pisaliśmy o korektach zmniejszających VAT. Dzisiaj przedstawimy najważniejsze kwestie związane z wystawianiem faktur, takie jak data dokumentu, jego wizualizacja oraz wprowadzenie kodu QR weryfikującego e-faktury. Odpowiemy również na pytanie, czy warto uzupełniać wszystkie fakultatywne pola struktury logicznej faktury.

Enodo
07.11.2023

Wdrażaj KSeF z ENODO #5. Ustawa o obowiązkowym KSeF – jakie zmiany weszły już w życie?

Rewolucyjne przepisy ustawy o VAT[1] wprowadzające obowiązkowy KSeF wejdą w życie od 1 lipca 2024 r. Warto jednak zwrócić uwagę, że pewne mniejsze zmiany zaczęły obowiązywać już 1 września 2023. Przyjrzymy się im w ramach tej części naszego cyklu „Wdrażaj KSeF z ENODO”.

Enodo
08.03.2023

Korekta cen transferowych nie zawsze poza VAT (cz. 2)

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu.

Enodo
09.01.2023

KSeF 2024: czas na analizę merytoryczną schemy nowej faktury!

1 grudnia 2022 r. został opublikowany projekt ustawy wprowadzającej obligatoryjny Krajowy System e-Faktur (KSeF) z dniem 1 stycznia 2024 r. (o publikacji projektu ustawy pisaliśmy już tutaj i tutaj). Od 1 stycznia 2022 r. KSeF funkcjonuje już jako opcja fakultatywna, umożliwiająca podatnikom testowanie nowego rozwiązania. Nowa formuła z jednej strony polega na łączeniu się z centralną bazą MF za pomocą interfejsowego oprogramowania, co w praktyce będzie wiązało się z koniecznością integracji używanego systemu księgowego z KSeF. Z drugiej zaś strony wprowadzony zostaje nowy format faktury (ustrukturyzowanej).

Enodo
01.12.2022

KSeF 2024: uwaga na sankcje!

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego został opublikowany projekt ustawy dotyczący obligatoryjnego korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Rozpoczynamy cykl artykułów, w których szczegółowo omówimy kwestie wynikające z projektu. Na ten moment chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na sankcje związane z niewdrożeniem lub nieprawidłowym korzystaniem z KSeF przez podatników VAT.

Enodo
18.11.2022

MF uwzględniło nasze postulaty w Objaśnieniach podatkowych dotyczących grup VAT

Ministerstwo Finansów opublikowało długo oczekiwane Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT. Projekt tego dokumentu nie rozwiązywał ówczesnych problemów, a na dodatek przyniósł kolejne wątpliwości (częściowo pisaliśmy o nich tutaj). Wydanie finalnej wersji Objaśnień zostało poprzedzone konsultacjami podatkowymi, w których wzięliśmy udział. Z satysfakcją informujemy, że wiele ze zgłoszonych przez nas w tej procedurze uwag zostało uwzględnionych. W artykule omawiamy najważniejsze z nich.

Enodo
14.11.2022

Rozliczenia w ramach konsorcjum nie podlegają opodatkowaniu VAT

Jak sygnalizowaliśmy w naszym poprzednim artykule [link], stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych wynikających z przepływów finansowych pomiędzy konsorcjantami, w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia, jest niejednolite. Dzisiaj przestawiamy rozstrzygnięcie odmienne od tego, które opisywaliśmy tydzień temu, mimo że podjęte na gruncie zbliżonych okoliczności faktycznych.

Enodo
19.10.2022

Czy uchwała NSA rozwiąże problemy interpretacyjne dotyczące stosowania przepisów zawieszających terminy przewidziane w art. 15zzr ustawy covidowej?

W jednym z niedawnych wpisów na naszym blogu poruszaliśmy kwestię możliwego zawieszenia biegu terminów przedawnienia zobowiązań podatkowych wskutek zastosowania art. 15zzr ustawy covidowej. Okazuje się, że to zagadnienie może doczekać się rozstrzygnięcia na poziomie poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Enodo
20.06.2022

Związek usługi budowlanej z nieruchomością a miejsce opodatkowania VAT

W naszym ostatnim artykule zasygnalizowaliśmy trudności związane z ustaleniem miejsca świadczenia usług. Dzisiaj przedstawiamy praktyczne wskazówki pomocne w ustaleniu związku usługi z nieruchomością, a w konsekwencji miejsca opodatkowania VAT.

Enodo
14.04.2022

TSUE: korzystna interpretacja pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT

Wydane kilka dni temu orzeczenie TSUE[1] może być bardzo ważne dla praktyki podatkowej w zakresie VAT w Polsce. Dotyczyło ono bowiem wysoce spornej kwestii: jak należy właściwie interpretować dla potrzeb VAT pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Enodo
04.02.2022

Ulepszania Polskiego Ładu ciąg dalszy. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o PIT

Uchwalona 27 stycznia br. nowelizacja[1] przewiduje m.in. wdrożenie mechanizmu zaniechania poboru zaliczek w podatku dochodowym od osób fizycznych znanego już z budzącego wiele kontrowersji rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r.  Czy ustawa ostatecznie zniweluje wątpliwości powstające u płatników rozliczających wynagrodzenia swoich pracowników?

Enodo
29.12.2021

Interpretacja ogólna MF: zwolnienie jest, ale nie wiadomo kto może z niego skorzystać

Minister Finansów potwierdził[1], że przewidziane w ustawie o CIT zwolnienie z opodatkowania dywidendy otrzymywanej przez spółki (tzw. parent-subsidiary) może być stosowane także do dywidend wypłacanych przez spółki jawne i komandytowe. Niestety nadal pozostają wątpliwości co do tego, w jaki sposób ustalić grono podatników uprawnionych do zwolnienia.

Enodo
23.11.2021

Onkoodpowiedzialni: listopad pod znakiem problemów zdrowotnych mężczyzn

Kolejna odsłona akcji #ONKOODPOWIEDZIALNI, którą dumnie wspieramy jako partnerzy tego przedsięwzięcia, poświęcona jest profilaktyce, diagnostyce i leczeniu raka gruczołu krokowego i raka jąder. 

Enodo
21.10.2021

Ceny transferowe a COVID-19: co dalej z APA?

W poprzednim artykule przedstawiliśmy Rekomendacje FCT w zakresie alokacji strat oraz kosztów nadzwyczajnych, a także traktowania wsparcia antykryzysowego. Kolejnym istotnym tematem, z którym muszą zmierzyć się polscy podatnicy, jest kwestia aktualności uprzednich porozumień cenowych (APA) w czasach pandemii COVID-19. W niniejszym artykule przedstawiamy główne wnioski dotyczące tego tematu wynikające z prac Forum Cen Transferowych, działającego przy Ministerstwie Finansów.

Enodo
24.09.2021

Kolejne zmiany w przepisach o cenach transferowych – projekt ustawy w Sejmie!

Polski Ład to wciąż gorący temat, również w obszarze cen transferowych! Ostatnio w dwóch artykułach na naszej stronie internetowej opisywaliśmy pozytywne i negatywne dla polskich podatników propozycje zmian w przepisach dotyczących cen transferowych. Artykuły te były oparte o projekt zmian w przepisach o cenach transferowych, który trafiły do prekonsultacji. Dzisiaj wiemy już jak wygląd projekt przepisów, który trafił do Sejmu.

Enodo
27.05.2021

Webinarium: VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej

Serdecznie zapraszamy na bezpłatne szkolenie poświęcone tematyce opodatkowania VAT-em kar umownych i odszkodowań w branży budowlanej. Z naszych obserwacji wynika, że zagadnienie to budzi wiele wątpliwości i praktycznych problemów, dlatego w trakcie spotkania omówimy nie tylko aspekty prawne, ale przede wszystkim skoncentrujemy się praktycznych przypadkach.

Enodo
04.05.2021

Komu opłaca się pozostanie w spółce komandytowej – cz. 2

Objęcie spółki komandytowej opodatkowaniem CIT spowodowało ożywiony ruch na rynku restrukturyzacji spółek komandytowych (o zmianach pisaliśmy w I cz. artykułu). Wielu wspólników z obawy przed podwójnym opodatkowaniem zysków wypracowanych przez spółkę, stara się zrestrukturyzować swoją działalność. Są jednak i tacy, dla których optymalnym rozwiązaniem może okazać się kontynuacja działalności w dotychczasowej formie.

Enodo
08.04.2021

Webinarium: STRATEGIA PODATKOWA 2021. Jak się przygotować?

Serdecznie zapraszamy na webinarium poświęcone sporządzaniu i publikowaniu informacji o realizowanej strategii podatkowej. Przepisy, które weszły w życie 1 stycznia br. nałożyły na dużych podatników obowiązek raportowania, i to już za ubiegły, tj. 2020 rok.

Enodo
25.02.2021

Ceny transferowe, cz. 2 – rozliczenia za 2021 r.

W poprzednim artykule wskazaliśmy na co zwrócić uwagę w kontekście rozliczeń z podmiotami powiązanymi, dotyczących ubiegłego roku. W tej części przybliżamy najważniejsze zmiany w przepisach z zakresu cen transferowych, które weszły w życie w styczniu 2021 r.

Enodo
03.11.2020

Konfiskata prewencyjna: udowodnij własną „niewinność”

Jak wynika z pierwszej części artykułu o konfiskacie prewencyjnej, planowane rozwiązanie z jednej strony wpisuje się w pewien trend zmian w przepisach karnych i karno-skarbowych, stanowiąc niejako domknięcie systemu konfiskaty. Z drugiej strony, ten nowy instrument mający  przeciwdziałać ukrywaniu majątku pochodzącego z przestępstwa, może zawierać rozwiązania, które będą trudne do pogodzenia z podstawowymi zasadami praworządności oraz standardami ochrony podstawowych praw i wolności konstytucyjnych jednostki.

Enodo
23.10.2020

SLIM VAT: nowe zasady ujmowania faktur korygujących

Jednym z rozwiązań upraszczających rozliczenia VAT w projekcie SLIM VAT[1] jest zmiana zasad ujmowania faktur korygujących zmniejszających oraz wprowadzenie do ustawy zasad ujmowania korekt zwiększających.

Enodo